Τα θέματα των πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων λαμβάνονται από την
ύλη που ορίζεται ως εξεταστέα για κάθε μάθημα κατά το έτος που γίνονται
οι εξετάσεις. Οι ερωτήσεις είναι ανάλογες με εκείνες που υπάρχουν στα
σχολικά εγχειρίδια και στις οδηγίες του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής
Πολιτικής (Ι.Ε.Π.), διατρέχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση της
εξεταστέας ύλης, ελέγχουν ευρύ φάσμα διδακτικών στόχων και είναι
κλιμακούμενου βαθμού δυσκολίας. Οι υποψήφιοι απαντούν υποχρεωτικά σε όλα
τα θέματα.
Σε περίπτωση κατά την οποία ένα θέμα αναλύεται σε υποερωτήματα, η
βαθμολογία που προβλέπεται για αυτό κατανέμεται ισότιμα στα επιμέρους
ερωτήματα, εκτός αν κατά την ανακοίνωση των θεμάτων καθορίζεται
διαφορετικός βαθμός για κάθε ένα από αυτά.
Α. Αρχαία Ελληνικά.
Για την εξέταση των Αρχαίων Ελληνικών ως μαθήματος Προσανατολισμού, ισχύουν τα εξής:
1. Δίνεται στους υποψηφίους απόσπασμα διδαγμένου «κειμένου 12 − 20 στίχων» με νοηματική συνοχή και τους ζητείται:
α) να μεταφράσουν ένα τμήμα του 8−10 στίχων στη νέα ελληνική και β) να απαντήσουν σε:
i. Δύο (2) ερωτήσεις ερμηνευτικές, που μπορεί να αναφέρονται σε
ιδέες/ αξίες/ προβλήματα, στη στάση/ ήθος/ χαρακτήρα των προσώπων, στο
ιστορικό/ κοινωνικό/ πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής του έργου, στη δομή/
σύνθεση του κειμένου, σε υφολογικά/ αισθητικά θέματα, με βάση ολόκληρο
το ανωτέρω απόσπασμα.
ii. Μία (1) ερώτηση ερμηνευτική που αναφέρεται σε τμήματα του από
μετάφραση διδασκόμενου κειμένου,σε συσχετισμό με το παραπάνω εξεταζόμενο
πρωτότυπο απόσπασμα. Σ’ αυτή την περίπτωση δίνεται στους υποψηφίους σε
φωτοτυπία το συγκεκριμένο μεταφρασμένο τμήμα.
iii. Μία (1) ερώτηση που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος, στο οποίο ανήκει το κείμενο, στο συγγραφέα ή το έργο του.
iν. Μία (1) ερώτηση λεξιλογική σημασιολογική (σύνδεση λέξεων αρχαίας
και νέας, διατήρηση ή αλλαγή της σημασίας τους, οικογένειες ομόρριζων
λέξεων, απλών ή σύνθετων, συνώνυμα, αντώνυμα).
2. Δίνεται επίσης αδίδακτο πεζό κείμενο αττικής διαλέκτου 10−12 στίχων και ζητείται:
α) να το μεταφράσουν στη νέα ελληνική και
β) να απαντήσουν σε:
i. Μία (1) ερώτηση γραμματικής και
ii. Μία (1) ερώτηση συντακτικού.
Κάθε ερώτηση του αδιδακτου κειμένου μπορεί να αναλύεται σε δύο
υποερωτήματα, ανάλογα με το είδος των ερωτήσεων που χρησιμοποιούνται.
3. Η βαθμολογία κατανέμεται ως εξής:
α) Η μετάφραση του διδαγμένου κειμένου βαθμολογείται με 10 μονάδες και του αδιδακτου με 20 μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας.
β) Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 10 μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας.
γ) Στις περιπτώσεις των διδαγμένων κειμένων για τα οποία δεν
προβλέπεται από το Πρόγραμμα Σπουδών διδασκαλία από μετάφραση, δεν
δίνεται στους υποψηφίους η υπό στοιχείο 1.β.ii ερμηνευτική ερώτηση και
τότε οι δύο πρώτες υπό στοιχείο 1.β.i ερμηνευτικές ερωτήσεις
βαθμολογούνται η καθεμία με δέκα πέντε (15) μονάδες της εκατοντάβαθμης
κλίμακας.
Για την εξέταση των παραπάνω θεμάτων τόσο στο διδαγμένο όσο και στο
αδίδακτο κείμενο μπορεί, ανάλογα με την περίπτωση και το είδος των
διδακτικών στόχων που αξιολογούνται, να χρησιμοποιούνται διάφορα είδη
ερωτήσεων.
Β. Νεοελληνική Γλώσσα
Για την εξέταση στη Νεοελληνική Γλώσσα των υποψηφίων των πανελλαδικών
εξετάσεων, δίνεται σε φωτοαντίγραφο απόσπασμα κειμένου (δοκιμιακού,
λογοτεχνικού, άρθρου κ.τ.λ.) μιας έως δύο σελίδων από βιβλίο,εφημερίδα ή
περιοδικό (ή κατασκευασμένο για το σκοπό της αξιολόγησης) που
αναφέρεται σε κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, επιστημονικά ή άλλα
θέματα της καθημερινής ζωής και έχει νοηματική πληρότητα.
Το κείμενο αυτό ανταποκρίνεται στην αντιληπτική ικανότητα των
υποψηφίων και σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με θεματικούς κύκλους οικείους
στους υποψηφίους από τη σχολική διδασκαλία. Οι υποψήφιοι καλούνται:
α) Να δώσουν μια σύντομη περίληψη του κειμένου αυτού, της οποίας η έκταση καθορίζεται ανάλογα με
την έκταση και το νόημα του κειμένου.
β) Να απαντήσουν σε ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχονται:
i. η κατανόηση του κειμένου (ιδεολογικά σημεία του κειμένου, επιχειρήματα συγγραφέα, προβλήματα που θέτει, κ.τ.λ.)
ii. η οργάνωση του λόγου (διάρθρωση, δομή διαίρεση και τιτλοφόρηση ενοτήτων, συνοχή, ενότητα, συλλογιστική, κ.τ.λ.)
iii. τα σημασιολογικά στοιχεία (σημασία λέξεων, συνώνυμα − αντώνυμα,
κατασκευή φράσεων ή παραγράφων με ορισμένες λέξεις, αντικατάσταση λέξεων
ή φράσεων κ.τ.λ.)
iν. η ικανότητα τους να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των
μορφοσυντακτικών δομών, καθώς και να χειρίζονται αυτές τις δομές,
ανάλογα με τους επικοινωνιακούς στόχους του κειμένου.
γ) Να συντάξουν ένα κείμενο, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο, με το οποίο κρίνουν ή σχολιάζουν
κάποια σημεία του κειμένου ή αναπτύσσουν προσωπικές απόψεις,
παίρνοντας αφορμή από το κείμενο. Η έκταση της ανάπτυξης αυτής
καθορίζεται κατά προσέγγιση, χωρίς να υπερβαίνει τις 600 λέξεις.
Το πρώτο θέμα βαθμολογείται με 25 μονάδες, το δεύτερο θέμα
βαθμολογείται με 35 μονάδες, οι οποίες κατανέμονται σε επιμέρους
ερωτήσεις, ενώ το τρίτο θέμα βαθμολογείται με 40 μονάδες. Κατά τη
βαθμολόγηση όλων των θεμάτων λαμβάνεται υπόψη η ορθογραφία, η δομή του
κειμένου, ο λεξιλογικός πλούτος, η ακρίβεια και η ορθότητα της
διατύπωσης καθώς και το περιεχόμενο.
Γ. Λατινικά
1. Στους υποψηφίους που συμμετέχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις, δίνεται διδαγμένο κείμενο 10−15 στίχων και ζητείται από αυτούς:
α) να το μεταφράσουν στη νέα ελληνική γλώσσα.
β) να απαντήσουν σε τέσσερις παρατηρήσεις: δύο (2) γραμματικές και
δύο (2) συντακτικές, οι οποίες μπορεί να αναλύονται σε υποερωτήματα.
Η βαθμολογία κατανέμεται ως εξής:
i. Μετάφραση κειμένου 40 μονάδες.
ii. Κάθε γραμματική ή συντακτική παρατήρηση 15 μονάδες.
Δ. Ιστορία
1. Η Ιστορία ως μάθημα Προσανατολισμού και μάθημα Γενικής Παιδείας,
εξετάζεται με συνδυασμό ερωτήσεων, οι οποίες ταξινομούνται σε δύο
ομάδες.
α) Στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται δύο θέματα που μπορούν να
αναλύονται σε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις
των υποψηφίων (ιστορικές έννοιες, ιστορικά γεγονότα, χρονολογίες, δράση
ιστορικών προσώπων, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και πολιτιστικά
φαινόμενα, κ.τ.λ.) και η κατανόηση τους.
β) Στη δεύτερη ομάδα περιλαμβάνονται δύο (2) τουλάχιστον θέματα που
απαιτούν σύνθεση ιστορικών γνώσεων και κριτική ικανότητα (αξιολογήσεις
ιστορικών γεγονότων ή ιστορικών προσώπων, ανάλυση αιτιών ή συνθηκών που
συντέλεσαν στη διαμόρφωση και εξέλιξη σημαντικών ιστορικών φαινομένων
κ.τ.λ.). Στην περίπτωση αυτή μπορούν να χρησιμοποιούνται και ερωτήσεις
επεξεργασίας ιστορικού υλικού, το οποίο δίνεται στους υποψηφίους σε
φωτοτυπία. Το υλικό αυτό αφορά γραπτές ιστορικές πηγές, εικαστικά έργα,
χάρτες, διαγράμματα κ.τ.λ. που χρησιμοποιούνται ως αποδεικτικά στοιχεία ή
ως μέσα άντλησης στοιχείων για την εξαγωγή ιστορικών συμπερασμάτων.
2. Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε καθεμία από τις ομάδες αυτές.
Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις κάθε ομάδας, μπορεί να
διαφοροποιείται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας σε καθεμία από αυτές, η
οποία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους
υποψηφίους γραπτώς.
Ε. Μαθηματικά
1. Στους υποψήφιους που συμμετέχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις στα
Μαθηματικά Προσανατολισμού και Μαθηματικά και Στοιχεία Στατιστικής
Γενικής Παιδείας, δίδονται τέσσερα (4) θέματα από την εξεταστέα ύλη, τα
οποία μπορούν να αναλύονται σε υποερωτήματα, με τα οποία ελέγχεται η
δυνατότητα αναπαραγωγής γνωστικών στοιχείων, η γνώση εννοιών και
ορολογίας και η ικανότητα εκτέλεσης γνωστών αλγορίθμων, η ικανότητα του
υποψήφιου να αναλύει, να συνθέτει και να επεξεργάζεται δημιουργικά ένα
δεδομένο υλικό, καθώς και η ικανότητα επιλογής και εφαρμογής κατάλληλης
μεθόδου.
2. Τα τέσσερα θέματα που δίνονται στους υποψηφίους διαρθρώνονται ως εξής:
α) Το πρώτο θέμα αποτελείται από ερωτήματα θεωρίας που αφορούν
έννοιες, ορισμούς, λήμματα, προτάσεις, θεωρήματα και πορίσματα. Με το
θέμα αυτό ελέγχεται η κατανόηση των βασικών εννοιών, των σπουδαιότερων
συμπερασμάτων, καθώς και η or\y\oo\o τους στην οργάνωση μιας λογικής
δομής.
β) Το δεύτερο και το τρίτο θέμα αποτελείται το καθένα από μία άσκηση
που απαιτεί από τον υποψήφιο ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης εννοιών
αποδεικτικών ή υπολογιστικών διαδικασιών. Η κάθε άσκηση μπορεί να
αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα.
γ) Το τέταρτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση ή ένα πρόβλημα που η
λύση του απαιτεί από τον υποψήφιο ικανότητες συνδυασμού και σύνθεσης
προηγούμενων γνώσεων, αλλά και την ανάληψη πρωτοβουλιών στη διαδικασία
επίλυσης του. Το θέμα αυτό μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα,
τα οποία βοηθούν τον υποψήφιο στη λύση.
3. Η βαθμολογία κατανέμεται ανά είκοσι πέντε (25) μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέματα.
ΣΤ. Φυσική, Χημεία, Βιολογία
1. Στους υποψήφιους που συμμετέχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις στα
μαθήματα της Φυσικής και της Χημείας, δίνονται τέσσερα (4) θέματα που
έχουν την παρακάτω μορφή:
α) Το πρώτο θέμα αποτελείται από ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχεται η
γνώση της θεωρίας σε όσο το δυνατόν ευρύτερη έκταση της εξεταστέας
ύλης.
β) Το δεύτερο θέμα αποτελείται από ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχεται
η κατανόηση της θεωρίας και η κριτική ικανότητα των υποψηφίων και
συγχρόνως οι νοητικές δεξιότητες που απέκτησαν κατά την εκτέλεση των
εργαστηριακών ασκήσεων ή άλλων δραστηριοτήτων που έγιναν στο πλαίσιο του
μαθήματος.
γ) Το τρίτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση εφαρμογής της θεωρίας, η
οποία απαιτεί ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης εννοιών, θεωριών, τύπων,
νόμων και αρχών. Η άσκηση μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα.
δ) Το τέταρτο θέμα αποτελείται από ένα πρόβλημα ή μία άσκηση, που
απαιτούν ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης γνώσεων, αλλά και την
ανάπτυξη στρατηγικής για τη διαδικασία επίλυσης του. Το πρόβλημα αυτό ή η
άσκηση μπορεί να αναλύονται σε επιμέρους ερωτήματα.
Η βαθμολογία κατανέμεται ανά είκοσι πέντε (25) μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέματα.
2. Στο μάθημα της Βιολογίας Γενικής Παιδείας και Προσανατολισμού δίνονται στους υποψηφίους τέσσερα (4) θέματα που έχουν ως εξής:
α) Το πρώτο και δεύτερο θέμα αποτελούνται από ανεξάρτητες ερωτήσεις
που στοχεύουν στον έλεγχο της απόκτησης γνώσεων και της δυνατότητας
παρουσίασης και τεκμηρίωσης θεμάτων σχετικών με την εξεταστέα ύλη και
της κατανόησης από τον υποψήφιο βιολογικών εννοιών, διαδικασιών ή
φαινομένων.
β) Το τρίτο θέμα αποτελείται από ερωτήσεις που στοχεύουν στον έλεγχο
της ικανότητας του υποψηφίου να αξιοποιεί θεωρητικές γνώσεις και
δεξιότητες (ανάλυση, σύνθεση κ.τ.λ.) για την αξιολόγηση εδομένων και την
εξαγωγή συμπερασμάτων.
γ) Το τέταρτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση ή ένα πρόβλημα και
στοχεύει στον έλεγχο της ικανότητας του υποψηφίου να χρησιμοποιεί, σε
συνδυασμό, γνώσεις ή δεξιότητες που απέκτησε για την επίλυση τους.
Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 25 μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέματα.
Ζ. Αρχές Οικονομικής Θεωρίας
Για το μάθημα Αρχές Οικονομικής Θεωρίας η εξέταση περιλαμβάνει τέσσερις ομάδες ερωτήσεων:
α) Η πρώτη αποτελείται από ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχεται τόσο η
κατοχή των αναγκαίων γνωστικών στοιχείων όσο και η κατανόηση τους.
β) Η δεύτερη αποτελείται από μία ερώτηση με την οποία ελέγχεται η
ικανότητα σύνθεσης και κριτικής ανάλυσης και εφαρμογής στην καθημερινή
πράξη των γνώσεων που απέκτησαν οι υποψήφιοι.
γ) Η τρίτη αποτελείται από μία άσκηση, η οποία απαιτεί την εφαρμογή
τύπων, νόμων ή αρχών για την εξαγωγή αποτελεσμάτων και συμπερασμάτων. Η
άσκηση μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα.
δ) Η τέταρτη αποτελείται από ένα πρόβλημα, το οποίο απαιτεί την
ικανότητα συνδυασμού γνώσεων για τον υπολογισμό, τη συσχέτιση και
αξιολόγηση οικονομικών μεγεθών. Το πρόβλημα αυτό μπορεί να αναλύεται σε
επιμέρους ερωτήματα.
Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 25% σε καθεμία από τις ομάδες αυτές. Η
κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις κάθε ομάδας, μπορεί να
διαφοροποιείται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας σε καθεμία από αυτές, η
οποία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους
υποψηφίους γραπτώς.
Η. Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον
Η εξέταση στο μάθημα Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό
Περιβάλλον, περιλαμβάνει θέματα θεωρίας και ασκήσεων ή προβλημάτων και
είναι κλιμακούμενης δυσκολίας.
α) Τα θέματα θεωρίας αποτελούνται από ερωτήσεις διαφόρων τύπων με τις οποίες ελέγχονται η γνώση
και η κατανόηση της θεωρίας, η κριτική ικανότητα των υποψηφίων, η
ικανότητα αξιοποίησης θεωρητικών γνώσεων για την αξιολόγηση δεδομένων
και την εξαγωγή συμπερασμάτων και η δυνατότητα παρουσίασης τους με
σωστούς επιστημονικούς όρους και σωστό γραπτό λόγο.
β) Τα θέματα ασκήσεων ή προβλημάτων στοχεύουν στον έλεγχο της
ικανότητας του υποψηφίου να χρησιμοποιεί, σε συνδυασμό, γνώσεις ή
δεξιότητες που απέκτησε για την επίλυση τους.
Η εξέταση στο ανωτέρω μάθημα περιλαμβάνει ένα (1) θέμα θεωρίας και
τρεις (3) ασκήσεις ή προβλήματα, σχετικά με το περιεχόμενο του μαθήματος
και τις εφαρμογές του.
Η βαθμολογία προκύπτει κατά 40% από το θέμα της θεωρίας και κατά 60% (3x20%) από τις ασκήσεις ή τα προβλήματα.
